فراهم کردن فضاهای مشارکتی در جوامع به نفع کودکان
به گزارش اوزامروز،انجمن دوستداران کودک اوز به عنوان اولین نهاد مشارکتی به نفع کودکان پیگیر اجرای شاخص های اوز شهر دوستدار کودک بوده و در هماهنگی با مبانی شهر دوستدار کودک در تدوین اساسنامه خود به ترویج تفکر دوستدار کودک و پیمان نامه جهانی حقوق کودک بها داده است.
شاخص های اوز شهر دوستدار کودک حاصل هماندیشی موسسه پژوهشی کودکان دنیا با جامعه دوستداران کودک اوزاست. در بخش دوم این شاخص ها بر توسعه فضاها و امکانات شهری، بهسازی فضاهای شهری و فراهم کردن فضاهای مشارکتی به نفع کودکان منطقه تاکید شده است.
فرزانه نورافشان(کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی- رئیس انجمن دوستداران کودک اوز):
طبق تعریف یونیسف فضاهای دوستدار کودک یک رویکرد برنامه ریزانه نسبت به حقوق کودک است که از رفاه و آسایش حضور کودکان در فضاهای شهری حمایت می کند. فضاهای دوستدار کودک با فراهم آوردن ایمنی و امنیت کودکان و نوجوانان همراه با کارهای نظارتی از طریق افزایش آگاهی از خطرهای موجود در فضاهای شهری به کودکان و ایجاد انگیزه در جامعه و پدر و مادر برای خلق یک محیط حمایتی، از آنها حمایت و حفاظت می کند. در تعریفی دیگر از همین نهاد، فضاهای دوستدار کودک می تواند به عنوان فضایی طراحی شده به شیوه ای مشارکتی تعریف شود که در آن محیطی امن و ایمن برای بازی، تفریح، آموزش، سلامت روحی و جسمی برای کودکان و نوجوانان فراهم شده است.
انجمن همواره به پیش نیازهای اجرای شاخص ها از جمله حساس کردن جامعه محلی، شناسایی نیازهای منطقه به نفع کودکان، جلب مشارکت خیّرین دوستدار کودک و جلب حمایت و همکاری نهادهای دولتی ذیربط در منطقه، توجه داشته و تا سال ۹۴ توانست با همراهی مهندسین، خیرین دوستدار کودک و مدیران دولتی،طرح الحاق بخش مادر و کودک به کتابخانه عمومی اندیشه اوز (۹۰_۸۹) و به دنبال آن توسعه کمی و کیفی این طرح ، کتابخانه و اتاق بازی بخش اطفال بیمارستان امیدوار اوز(۹۰) و بهینه سازی نیمه ی غربی پارک کودک (۹۲ تا ۹۴) را به سرانجام برساند.
تجربه ی بهینه سازی نیمه غربی پارک کودک ما را با سختی کار عمرانی بیشتر آشنا کرد و چالش های سنگین آن، هیئت مدیره را بر آن داشت تا با بررسی و ارزیابی این تجربه اولویت خود را به سمت فعالیتهای آموزشی _ترویجی سوق دهد. واقعیت این است که اگر گروه مهندسین داوطلب دوستدار کودک در کنار ما نمانده بودند این پروژه هرگز به سرانجام نمیرسید.
از سال ۹۷ که مدیریت طرح ملی شهرهای دوستدار کودک به شهرداری ها واگذار شد، شهرداری اوز طبق بخشنامه ها و دستورالعمل های مربوط، به توسعه فضاهای شهری به نفع کودکان و خانواده ها توجه ویژه ای دارد. انجمن دوستداران کودک اوز نیز در مقام مشورتی با حفظ اولویت های آموزشی-ترویجی در کنار شورای اجرایی شهر دوستدار کودک شهرداری اوز به مسیر خود در این راه ادامه می دهد”.
جدیدترین پروژه های مشارکتی خیّر و شهرداری اوز در راستای شاخص های شهر دوستدار کودک، احداث بنای ابریشوم است.
دکتر سعید کراماتی؛ مجری طرح و مشاور انجمن دوستداران کودک اوز در بخش های عمرانی شهر دوستدار کودک:
“اگر چه مهندسی علم حل مشکلات با اعداد و ارقام است، اما دو عامل مهم دیگر را هم باید در این علم در نظر گرفت: جامعه و مردم.
هدف نهایی همه پروژه ها، بهره برداری مردم از آن است و هدف مهندسی، ارتقای کیفیت زندگی بشر. از این رو مهندسی با حل چالش های جدید و تغییر نگاه به سمت جوامع هدف، فرصت های نوینی ایجاد کرده تا هر بخشی از مردم از فضای اختصاصی مربوط به خود استفاده کنند و مکانی امن و راحت، هر چند برای زمانی کوتاه، داشته باشند. در واقع کسب و کار مهندسی، باید رویکردش را بیش از پیش جامعه محور کند. بنابراین در این پروژه بخش کوچکی از جامعه را به عنوان بهره برداران اصلی، مورد تحلیل و بررسی قرار داده و برای آن ها، فضایی اختصاصی طراحی و اجرا کردیم. بهره برداران ساختمان ابریشوم کودکان و مراقبین آن ها هستند. پدران و مادرانی که مسئولیت پرورش کودکانشان را، هر دو و به صورت کامل پذیرفته اند.
اگر چه در این پروژه با چالش های جدیدی همچون انتخاب نوع مصالح خاص برای فضای کودکان و مراقبین و یا ایجاد جذابیت برای کودکان مواجه بودیم اما دلگرمیمان، تعریف پروژه ای بر مبنای شاخص های شهر دوستدار کودک بود که کار را برایمان خوشایند کرد.
خلاصه کلام این که مهندسین با پذیرش مسئولیت های اجتماعی خود و تغییر رویکردشان به سمت مردم، می توانند اثرگذاری بیشتر و ماندگارتری در جامعه داشته باشند و این اتفاق با تعریف پروژه های خاص برای حل مشکلات بخش های مختلف جامعه صورت خواهد گرفت”.
نسیم دلکش؛ مهندس معمار طرح و عضو جامعه مهندسین دوستدار کودک اوز:
“پروژه ی بنای ابریشوم در راستای پاسخگویی به نیازهای کودکان و مراقبین آن ها شکل گرفت. از این رو نیازهای این دو گروه در شکل گیری فضایی آن اساسی ترین نقش را داشت. مهمترین وجه تمایز این پروژه ازسایر پروژه های مشابه، داشتن اتاق مراقبت پدر از کودک در کنار اتاق مادر و کودک است تا امکان استفاده برای هر دو آن ها فراهم شود.
با اینکه آمادگی شهر برای حضور متعادل و عادلانه ی زنان و مردان در عرصه های مختلف از طریق رشد اجتماعی شکل می گیرد، ایجاد چنین فضاهای شهری می تواند به صورت مؤثری راه رسیدن به این حضور را هموار کند.
فضاهای شهری تنها کالبدی برای رفع نیازها و تحقق بخشیدن به عملکرد تعریف شده ی خود نیستند، بلکه لذت حضور در فضا نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این بنا با ایجاد ارتباط بصری بین فضای داخل و طبیعت پارک، بهره گیری از نور طبیعی و با انتخاب رنگ ها و شکل هایی که آرامش فضا را تقویت کند، سعی بر تحقق این امر شده است. علاوه بر کیفیت فضایی، طراحی بر اساس استانداردها نیز از اولویت های مهم در طراحی اینگونه فضاها می باشد. هر چند که استانداردها و نمونه های بین المللی در دسترس بود، اما تحقق بخشیدن به آن ها با توجه به مصالح و تجهیزات موجود خالی از دشواری نبود”.
ادامه مسیر فرآیند ایجاد شهرهای دوستدار کودک پروژه ای همگانی است. مسئولیت و دستاوردهای این طرح جهانی، متعلق به انجمن یا شهرداری و هیچ نهاد و گروهی نیست. موفقیت طرح اوز شهر دوستدار کودک با تلاش تک تک اعضای جامعه دوستداران کودک اوز میّسر می شود. از نگاه انجمن دوستداران کودک اوز هر کس به هر اندازه در هر جا گامی در جهت زندگی بهتر کودکان بردارد، عضوی در جامعه دوستداران کودک خواهد بود.